محیط زیست
محیط زیست مجموعهای است از منابع انرژی، مواد بی جان (آب، خاك، هوا) و موجودات جاندار (گیاه، جانور، انسان) كه این سه عامل پیوسته در ارتباط با یكدیگر بوده و در جهت بقای محیط زیست لازم و ملزوم یكدیگرند.
طی بیست سال گذشته در كنار لوكس شدن روز افزون زندگی و مصرف بیرویه و رفاه طلبی فراوان خصوصاً در كشورهای غربی، ۱۲۰ میلیون هكتار به بیابانهای جهان افزوده شده و این مقدار بیش از مجموع زمینهایی است كه همه سالانه در چین و نیجریه به زیر كشت میرود. در ۲۵ سال گذشته بیش از ۲ میلیون كیلومتر مربع از جنگلهای جهان ناپدید شده است كه مساحت آن بیش از مساحت ایران است. این فجایع از توسعه ناپایدار حیات بشری حاصل شده است. واین توسعه شهرها وکشور ها باید از نوع پایدار باشد.
توسعه پایدار توسعهای است كه:
ـ محیط زیست را به خطر نمیاندازد و پیشبرد آن مستلزم تخریب منابع پایه اقتصادی كشورها و كل جهان نیست.
ـ به سمت بهرهبرداری همه جانبه و كلی از منابع طبیعی به نحوی كه این منابع و امكانات اولیه برای حیات، برای نسلهای آینده هم قابل بهرهوری باشد.
رواج سبک زندگی غربی متوجه طبقه متوسط در حال رشد است در حالیکه قسمت اعظم طبقه کم درآمد قادر نیستند خود را با چنین روشی وفق دهند. خطر بزرگ و نگران کننده این است که این روش زندگی پر مصرف غرب در دراز مدت پایدار نیست.
نتیجه تحقیقات و گزارشات دانشمندان و محققین تاکنون نشان داده که سیستم اکولوژی جهان در دراز مدت توانایی تغذیه و ارایه امکانات بیشتر از نیم میلیارد نفر را با این سبک زندگی ندارد در صورتیکه امروزه با اطمینان می توان مدعی شد که حداقل یک میلیارد نفر به سبک غربی زندگی می کند و این تعداد به شدت رو به افزایش است.
طبق بررسی و محاسبات موسسه تحقیقات آمریکایی اگر وضعیت به همین نحوی که تاکنون جریان داشته پیش برود تا سال ۲۰۱۰، ۲۰%مراتع ،۳۰%جنگل ها، ۲۰%زمین های کشاورزی، ۱۰% صید ماهی کمتر خواهد شد که باید افزایش کمبود آب در خیلی از نواحی و خطر تغییرات آب و هوا را نیز به این ارقام بیافزاییم
در سالهای اخیر آگاهی مردم دنیا نسبت به خطراتی كه محیط زندگیشان را تهدید می كند بسیار افزایش یافته است. در بسیاری از نقاط جهان فعالان طرفدار محیط زیست به صورت مستمر به مبارزه با عوامل آلوده كننده محیط كره زمین می پردازند. اهمیت حفظ محیط زیست در برخی كشورهای پیشرفته به حدی است كه احزابی موسوم به سبزها یا صلح سبز برای اشاعه آگاهیهای زیست محیطی تشكیل شدهاند و بر اثر مساعی همه جانبه این گروههاست كه امروزه مردم جهان نسبت به عوامل آلوده كننده محیط زیست خود حساسیت زیادی نشان میدهند و افكار عمومی از هر اقدامی كه در جهت آلودگی محیط زیست صورت گیرد به خشم می آید.
دیر یا زود همه كشورهای جهان اعم از رشد یافته یا در حال توسعه ناچاراً حفاظت محیط زیست را به عنوان یك مشكل بشری مورد توجه قرار می دهند در كشورهای در حال رشد نظیر ایران هنوز خطرات آلودگی محیط زیست به خوبی برای مردم روشن نیست.
توسعه و آلودگی محیط زیست متأسفانه به صورت دو روی سكّه عمل كردهاند و مردم بایستی توجه كنند كه صنعتی شدن به آلودگی بیشتر محیط منجر می شود كه خوشبختانه اجتناب از آن غیر ممكن نیست بر ماست كه كسب آگاهیهای لازم از تجربیات دیگران درس بگیریم و با اقدامات مؤثر و مفید دیگران در این راه آشنا شویم و از تكرار اشتباهات آنها خودداری كنیم.
هیچ كدام از ما نمی توانیم حفره لایه ازون بالای قطب جنوب را پر كنیم ولی همه ما باهم با كاهش دادن مصرف CFCها می توانیم از گسترش آن حفره به مناطق پرجمعیت جلوگیری كنیم.
تعریف محیط زیست
زنجیره غذایی
رقابت
گرما
در محیط زیستی عوامل غیر زنده مانند خاک ، آب ، گازها و غیره به همراه جانداران وجود دارند. موجودات زندهبا هم و با محیط غیر زنده خود ارتباطی متقابل برقرار میسازند. اینارتباطها برای بقای محیط زیست بسیار لازمند. کارشناسان محیط زیست هنگامبررسی ، مناطق زیستی را مورد مطالعه قرار میدهند. هر منطقه زیستی شاملموجودات زنده ویژه عوامل غیر زنده است اکوسیستم نام دارد و دانشی که بهبررسی اکوسیستمها میپردازد. اکولوژینامیده میشود.
عوامل زنده اکوسیستمجانداران را براساس نقشی که در محیط دارند به دستههای زیر تقسیم میشوند.
1.موجودات تولید کننده(گیاهان سبز)
2.موجودات مصرف کننده(جانوران)
3.موجودات تجزیه کننده (باکتریهاوقارچها)
ارتباط موجودات زندهبا هم دیگر1.موجودات تولید کننده(گیاهان سبز)
2.موجودات مصرف کننده(جانوران)
3.موجودات تجزیه کننده (باکتریهاوقارچها)
مهم ترین ارتباط غذایی است که به صورت زنجیره غذایی و شبکه غذایی در جریان است. علاوه بر ارتباط کلی میان جانداران که به صورتزنجیره غذایینشان داده میشود. انواع دیگری از ارتباط نیز میان آنها وجود دارد که درآن الزاما ارتباط غذایی منجر به از بین رفتن طرفین نمیشود بلکه در ایننوع ارتباط جانداران به زیستن در کنار هم ادامه میدهند.
ارتباط غذاییزنجیره غذایی
اگر وابستگی غذایی یک موجود زنده را با موجود زنده دیگر به صورت A→B نمایش دهیم بدین معنی است که موجود زنده A غذای موجود زنده B است و بهعبارت دیگر B از A تغذیه میکند. بدین ترتیب میتوانیم روابط غذایی زیر راکه بین چند موجود زنده برقرار میشود نشان دهیم. در این روابط هر موجودزنده به صورت حلقهای از یک زنجیر با موجود زنده دیگر مربوط میشود. هر یکاز این روابط را یک زنجیره غذایی مینامند. در تمام این زنجیرههای غذاییحلقه اول یک گیاه سبز است حلقه دوم یکجاندار گیاهخواراست و حلقههای بعدی راموجودات گوشتخوارتشکیل میشوند.
شبکه غذاییچند زنجیره غذایی که با یکدیگر ارتباط داشته باشند یک شبکه غذایی را بوجود میآورند.
شبکه حیاتهمه شبکههای غذایی با یکدیگر ارتباط دارند بطوری که همه موجوداتزنده کره زمین یک شبکه غذایی بزرگ را تشکیل میدهد این شبکه غذایی بزرگ ،شبکه حیات نام دارد.
نوع دیگر ارتباط جانداران با همرقابت
در رقابت یک موجود به چیزهایی که مورد نیاز موجود زنده دیگر نیز هست احتیاج پیدا میکند. مثلا جانوران بین یافتن غذا ولانه سازیو غیره با هم رقابت میکنند. در عمل رقابت گاهی دو رقیب با یکدیگر با خبرنیستند. بعضی از رقابتها میان جانداران یک گونه و برخی دیگر در بینجاندارانی که از گونههای متفاوت است صورت میگیرد. موضوع مورد رقابت اغلبجانوران غذاست. رقابت تختصاص به جانوران ندارد. گیاهاننیز برای بدست آوردننور،آبو کانیها با هم به رقابت میپردازند.
هم زیستیهم زیستییعنی زندگی کردن با یکدیگر و با هم زیستن اما دراکولوژیمنظور از هم زیستی هر نوع ارتباط نزدیک میان دو نوع موجود زنده است صورتهایی از هم زیستی عبارتند از:
هم سفرگیدر این نوع هم زیستی یکی از افراد ، نه سود میبرند و نه زیان و دیگری سود میبرد. مانند رابطه چسبیدن ماهی بادکشدار ، بدنکوسه ماهی، که ماهی بادکش دار در این رابطه سود میبرد.
همیاریدر این نوع هم زیستی دو موجود زنده هر دو از یکدیگر بهره میبرند- همیاری ممکن است داوطلبانه و یا اجباری باشد. همیاری گلسنگها اجباری استو قارچی که در ساختمان گلسنگ بکار رفته بدون جلبک سبز قادر به ادامه حیاتاست میان باکتریها و گیاهان تیره نخود نیز همیاری است - همیار s شته ومورچه حالت اجباری دارد.
زندگی انگلیدر این نوع همزیستی یک موجود(انگل) سود میبرند و موجود دیگر (میزبان) زیان.
زندگی صیادیمستقیمترین رابطه غذایی هنگامی وجود دارد که جاندار دیگر را بخورد. هر مصرف کنندهای که جانداری دیگر را بکشد و بخورد یک صیاد است و جانداریکه خورده شود صید نام دارد.
عوامل غیر زنده اکوسیستمگرما
بیشتر از اشعه مادون قرمز بخشی از نور خورشید به دست میآید و در فعالیتهای موجودات زنده نیز انرژی به صورت گرما آزاد میشود.
دمایکی از عوامل غیر زنده محیطی است و تغییرات زیادی دارد و کلیهجانداران به نحوی با این تغییرات سازش پیدا کردهاند سازش باعث بقایجانوران میشود.
نورنور نقش مهم در غذاسازی تولید کننده دارد.
گازهامهمترین گازهایی که در اتمسفر وجود دارند عبارتند از : اکسیژن ودیاکسید کربن. که اکسیژن درتنفسو در اکسید کربن درفتوسنتزنقش دارد.
آبآب به صورتتبخیرشده وارد اتمسفر میشود و به صورتبرفوبارانبه زمین برمیگردد.
مواد شیمیاییبه دو صورتکانیوآلیدر اکوسیستمها وجود دارد مواد آلی ناشی از تجزیه موجودات زنده ، دراکوسیستمهای مختلف مورد استفاده جانداران قرار میگیرد. مواد کانی نیز بهترکیبات مختلف مثلنمک خوراکییا کلریدسدیم که در غذای آدمی مهم است و یاکودهای شیمیاییکه درحاصلخیزی خاک اهمیت دارند .
__________________
نظرات شما عزیزان:
????????: محیط زیست, ,